ساختار تكرار for
همانگونه كه در مثال مربوط به حل مسئله فاكتوريال ديده مي شود، گاهي نياز به حلقه تكراري داريم كه به تعداد دفعات مشخصي تكرار گردد. در چنين مواقعي با استفاده از يك متغير شمارنده، تعداد تكرارها را تا رسيدن به مقدار مورد نظر می شماریم و سپس به حلقه پایان می دهیم. به چنین حلقه هایی، تکرار تحت کنترل شمارنده یا تکرار معین می گوییم، چرا که تعداد تکرار ها از قبل مشخص است. چنین حلقه ای دارای 3 جزء اصلی می باشد:
1- مقداردهی اولیه به متغیر شمارنده حلقه
2- شرط پایان حلقه (پایان شمارش)
3- نحوه افزایش متغیر شمارنده
از آنجا که در تمام حلقه هایی که تکرار معین دارند، همین ساختار استفاده می شود؛ در اکثر زبانهای برنامه سازی یک ساختار تکرار ویژه، بنام حلقه for، برای اینکار در نظر گرفته شده است. اما در این بین، حلقه تکرار for در زبان C دارای ویژگیهای خاصی است که آنرا از سایر زبانها متمایز کرده و به آن قدرت بسیار بالایی داده است. شکل کلی این دستور بصورت زیر است:
for (
; ; ) ;
وظایف عبارات فوق بشرح زیر است :
1-
2-
3-
البته همانندموارد قبل بازهم قسمت
درحقیقت هر حلقه for معادل با حلقه while زیر است:
;
while () { ; ;
}
بعنوان یک مثال ساده، تکه برنامه زیر اعداد بین 0 تا 100 را چاپ می نماید:
int count;
for (count = 0; count <= 100; count ++)
printf(“%d “,count);
اگر بخواهيم تنها مضارب 5 چاپ شوند، حلقه را به شكل زير تغيير مي دهيم:
for (count = 0; count <= 100; count += 5)
حتي مي توان مضارب 5 را از آخر به اول چاپ كرد:
for (count = 100; count> = 0; count -= 5)
قسمت شرط مي تواند يك شرط مركب نيز باشد، بعنوان مثال:
for (count = 0; count <100 && sw==1; count ++)
كه در اينصورت در هربار اجراي حلقه، علاوه بر مقدار شمارنده، مقدار متغير sw نيز بررسي مي گردد.
نكته آخر اينكه قسمت مقدار دهي اوليه و افزايش متغير نيز مي توانند شامل چند عبارت باشند كه در اينصورت با كاما از يكديگر جدا مي شوند. بعنوان مثال:
for (a = 0, b = 100; b – a> 50; a++, b--)
در ادامه یک مثال کاملتر برای تشریح این حلقه آمده است:
برنامه 5) برنامه ای بنویسید که تعدادی عدد را از کاربر دریافت و 2 عدد بزرگتر و مجموع آنها را محاسبه و چاپ نماید.
#include
void main() {
int i, n, number;
int sum, max1, max2;
printf(“please enter n : “);
scanf(“%d”,&n);
sum = 0;
max1 = max2 = -1;
for (i=1 ; iprintf(“enter number : “);
scanf(“%d”,&number);
sum += number;
if (number> max1) {
max2 = max1;
max1 = number;
}
else if (number> max2)
max2 = number;
} //end for
printf(“Sum = %d, Maximum 1=%d, Maximum 2= d”, sum, max1, max2);
}
نكته جالب در مورد حلقه for آنستكه مي توان هريك از 3 عبارت فوق را حذف كرد. به مثالهاي زير توجه كنيد:
for (;i<100; i++)
مقداردهي اوليه حذف شده است. اين در صورتي است كه بنحوي قبل از شروع حلقه، مقدار متغير i تعيين شده باشد.
for (i= 0;i<100;)
نحوه افزايش متغير حلقه حذف شده است. اين مورد زماني بكار مي رود كه نحوه افزايش متغير حلقه پيچيده بوده و توسط برنامه نويس در داخل حلقه انجام شود.
for (;i<100;)
هر دو مورد فوق حذف شده است.
for (i=0; ;i++)
شرط ادامه حلقه حذف شده است. اين مورد زياد متداول نيست و ممكن است باعث شود حلقه براي هميشه اجرا شود. در چنين مواردي حتما بايد در داخل حلقه با استفاده از دستور break (كه در قسمتهاي بعدي توضيح داده خواهد شد)، راهي براي خروج از حلقه قرار داده شود.